MEHMET CEYLAN

Tarih: 16.08.2025 22:18

OPERASYONLAR VE PARTİ DEĞİŞTİRMEK, KİME FAYDA KİME ZARAR VERİYOR

Son günlerin en çok konuşulan gündem maddelerinden biri olan parti değiştirme meselesinin kısa ve uzun vadeli fayda ve zararlarını inceleyeceğiz. Özellikle CHP belediyelerine yapılan şafak vakti operasyonları kamuoyunu ciddi şekilde meşgul ediyor. Bu operasyonların, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın "CHP belediyelerini silkeleyin" sözünden sonra başlaması, meselenin siyasi olduğu kanaatini güçlendiriyor.

Son dönemde Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu ve bazı belediye başkanlarının partilerinden istifa ederek AK Parti’ye katılmaları, operasyonların şeklinin değiştiği yorumlarını beraberinde getirdi. Dosyaları olduğu halde operasyon yapılmadan partilerinden istifa edip parti değiştirmeleri ve sadece iktidar partisi AK Parti’ye katılmaları, "Partinden istifa et, AK Parti’ye katıl, aklan" şeklinde yorumlanmaya başlandı..

Operasyonlar gölgesinde parti değiştirmenin ve özellikle İktidar partisine katılmanın, AK Parti ve CHP dahil Muhalefet partilerine fayda ve zararlarını analiz ettik. AK Parti’ye görüntü olarak faydalı gibi görünmesine rağmen kamuoyu nezdinde zararlı olduğu, muhalefet partilerine ki, özellikle CHP’ye görüntü olarak zararlı gibi görünmesine rağmen kamuoyu nezdin ve uzun vadede faydalarının ağır bastığı görüldü. 

İKTİDAR PARTİSİ AK PARTİ AÇISINDAN ANALİZ

AK Parti'nin parti değiştiren belediye başkanlarını kabul etmesinin hem olumlu hem de olumsuz sonuçları olabilir.

AK Parti'ye Faydaları:

• Siyasi Güç Algısı: Parti değiştiren başkanları bünyesine katmak, AK Parti'nin yerel düzeydeki siyasi gücünü artırır. Bu durum, partinin "iktidar olma" ve "halkın desteğini alma" algısını güçlendirir. Özellikle muhalefetten gelen isimlerin katılımı, AK Parti'nin tek bir ideolojiye sıkışmadığı, farklı kesimlere de hitap edebildiği mesajını verebilir.
• Belediye Kaynaklarına Erişim: Belediye başkanları, kendi şehirlerinin yönetiminden sorumlu oldukları için önemli yerel kaynaklara, projelere ve ağlara sahiptir. Bu başkanların AK Parti'ye katılması, partinin bu kaynaklar üzerinde daha fazla söz sahibi olmasını sağlar ve merkezi hükümetin yerel projelerle uyumunu artırabilir.
• Rakip Partiyi Zayıflatma: Muhalif bir partiden gelen her belediye başkanı, o partinin yerel düzeydeki temsil gücünü ve moralini zayıflatır. Bu, özellikle kritik seçimler öncesinde veya parti içi kriz dönemlerinde muhalefet için ciddi bir darbe anlamına gelebilir.
• "Korku" veya "Koruma" Algısı Üzerinden Mesaj Verme: Kamuoyundaki "korkudan veya kendilerini korumak için geçiş yapıyorlar" algısı, AK Parti açısından çift taraflı bir mesaj taşıyabilir. Bir yandan, hukuki süreçlerin ciddiyeti vurgulanırken, diğer yandan iktidarın "koruyucu" bir rol üstlenebileceği imajı da dolaylı yoldan verilebilir.

AK Parti'ye Zararları:

• Siyasi Etik Sorgulamaları ve Güven Kaybı: Parti değiştiren başkanların genellikle yolsuzluk iddiaları veya hukuki süreçlerle anılması, AK Parti'nin bu kişileri bünyesine katmasıyla birlikte etik değerler ve şeffaflık konusunda sorgulanmasına yol açar. "Yolsuzlukları olanları mı koruyorsunuz?" veya "Partiye geçenler aklanıyor mu?" gibi sorular, seçmen nezdinde güven kaybına neden olabilir.
• "Kirlileri Temizleme" Algısı: Eğer kamuoyunda yaygın bir kanaat olarak, parti değiştirenlerin aslında hukuki sorunlardan kaçtığı düşünülüyorsa, AK Parti'ye bu kişileri kabul etmesi, "kirli siyasetçileri aklayan parti" gibi bir imaj çizebilir. Bu da AK Parti'nin kendi seçmen tabanında bile rahatsızlık yaratabilir.
• İlkesel Durumdan Taviz Algısı: AK Parti'nin, eski partilerinde yolsuzluk iddialarıyla karşı karşıya kalan isimleri kabul etmesi, siyasi ahlak ve hesap verebilirlik ilkelerinden taviz verildiği algısını yaratabilir. Bu durum, partinin kendi değerleriyle çeliştiği izlenimi doğurabilir.
• Parti İçi Dengesizlikler: Yeni katılan belediye başkanlarının kendi tabanlarını ve kadrolarını getirme potansiyeli, AK Parti'nin mevcut il ve ilçe teşkilatlarında gerginliklere ve dengesizliklere neden olabilir. Eski ve yeni kadrolar arasında uyum sorunları yaşanabilir.

MUHALEFET PARTİLERİ AÇISINDAN ANALİZ

Belediye başkanlarının kendi partilerinden ayrılıp iktidar partisine geçmesi, muhalefet için de hem kısa vadeli zararlar hem de uzun vadeli bazı fırsatlar barındırabilir.

Muhalefete Zararları:

• Moral ve Motivasyon Kaybı: Bir belediye başkanının partiden ayrılması, özellikle de iddialarla anılıyorsa, o partinin tabanında ve teşkilatlarında büyük bir moral bozukluğuna yol açar. "Bizim seçtiğimiz kişi bizi sattı" algısı, siyasi katılımdan soğumaya neden olabilir.
• Siyasi Zayıflama: Belediyeler, muhalefet partileri için yerel düzeyde bir vitrin ve örgütlenme merkezi niteliğindedir. Bir belediyenin kaybedilmesi, o bölgedeki parti örgütünün zayıflamasına ve yerel siyasetteki etkinliğin azalmasına neden olur.
• Güvenilirlik Sorunu: Partiden ayrılan başkanların yolsuzluk iddialarıyla anılması, muhalefet partisine de güvenilirlik açısından zarar verebilir. Seçmen, "bu kişiyi siz aday göstermiştiniz, neden denetlemediniz?" gibi sorular sorabilir. Bu, muhalefetin kendi iç denetim ve aday belirleme süreçlerinin sorgulanmasına yol açar.
• "Hainlik" Söyleminin Aşınması: Her parti değiştirene "hain" demek, bu söylemin zamanla etkisini kaybetmesine yol açabilir. Siyasetin doğasında parti değiştirmelerin olduğu gerçeği göz ardı edilirse, muhalefetin bu konudaki eleştirileri havada kalabilir.

Muhalefete Faydaları :

• Mağduriyet Algısı ve Siyasi Argüman: Parti değiştirenlerin "korku" veya "korunma" güdüsüyle hareket ettiği algısı, muhalefet için "iktidarın baskısı" ve "yargının siyasallaşması" gibi argümanları güçlendirme fırsatı sunar. Bu durum, muhalefetin söylemini "demokrasiye darbe" ve "hukukun üstünlüğünün ihlali" eksenine taşımasına olanak tanır.
• Kendi İç Temizliğini Yapma Fırsatı: Parti değiştirenlerin hakkındaki iddialar doğruysa, bu durum muhalefet için kendi içindeki sorunlu isimleri ayıklama ve parti içi reformlar yapma adına bir fırsat olabilir. "Kendi içimizdeki çürük elmaları temizliyoruz" mesajı, seçmen nezdinde partinin şeffaflığını artırabilir.
• Yeni ve Temiz Yüzler Çıkarma: Yaşanan bu olaylar, muhalefetin parti içinde yeni, temiz ve güvenilir adaylar çıkarma stratejisine yönelmesini teşvik edebilir. Böylece parti, geçmişin yüklerinden arınarak geleceğe dönük bir imaj çizebilir.
• Seçmenin Duyarlılığını Artırma: Bu tür geçişler, seçmenin siyasetteki etik değerlere ve hesap verebilirliğe olan duyarlılığını artırabilir. Muhalefet, bu durumu kullanarak seçmenleri daha bilinçli oy kullanmaya ve siyasetçileri daha yakından takip etmeye teşvik edebilir.

Sonuç

CHP dahil muhalefet partili Belediye başkanlarının parti değiştirmesi, Türk siyasetinde derin ve çok yönlü etkileri olan bir olgudur. AK Parti için kısa vadede siyasi güç ve yerel kaynaklara erişim gibi faydalar sağlarken, uzun vadede etik sorgulamalar ve güven kaybı riskini barındırır. CHP dahil muhalefet partileri için ise başlangıçta moral ve güç kaybına yol açsa da, bu durumu "iktidarın baskısı" ve "kendi iç temizliğini yapma" argümanlarıyla avantaja çevirme potansiyeline sahiptir.

Sonuç olarak, bu geçişler siyasi arenadaki güç dengelerini geçici olarak değiştirebilir ancak uzun vadede asıl belirleyici olan, partilerin etik değerlere ne kadar bağlı kaldığı ve halkın güvenini yeniden tesis edebilme yetenekleridir.