28 yaşında cülus eden Sultan III. Murad kadınlara meyyal olduklarından 112 evladı dünyaya gelmişti. [1] Nazım Tektaş ise, vefatında (Ocak 1595) 130 defa baba olmanın ağırlığını geride bıraktığını söyler. Tabi bunların yaşamamış, bebek halinde ölenlerini de dâhil etmiştir. Vefatından sonra 20 kız ve 20 erkek çocuğu hayattaydı. Tahta oturan III. Mehmet diğer kardeşlerini ibrişim kementle boğdurarak Nizam-ı Âlem şehidi yapmıştı. Saraydan çıkan 19 tabuta bütün İstanbullular ağlamıştı. Talihsiz Şehzadelerin belki de tek talihleri cenazelerini Şeyhülislam’ın kıldırmasıydı. On binlerce İstanbullunun samimi gözyaşları, hayır duaları tabutlarının peşinde, acılar hissedebilenlerin içindeydi. Tek kelimeyle İstanbul ve İstanbullunun hali hazindi. [2] Şehzadelerin en büyüğü Mehmed,  III. Mehmed olarak tahta oturduğunda 29 yaşındaydı.

Fatih Sultan Mehmed’le kanunlaşan Şehzadelerin Nizam-ı Âlem için katledilmeleri uygulamasını III. Mehmed’in vefatından sonra tahta geçen I. Ahmed kaldırdı.
Bundan sonra “Erşed Şehzade”nin  (en büyük şehzade) tahta oturma usulü benimsendi. “Neslümüzde bu bid’atı çıkaran rahmet-i haktan ba’îd olsun” diye kardeşi Korkud’un arkasından gizlice gözyaşı döken Yavuz Selim’in bedduası son bulmuştu. Sultan I. Ahmed, kardeşi Mustafa’ya dokunmamıştı. [3] Yalnız Sultan I. Ahmed’in cülusuna değin şehzadelerin çocuk sahibi olmaları yasak değilken, Padişah cülusunu müteakip :
1- Şehzadelerin sakal bırakmasını
2-Çocuk sahibi olmalarını yasaklamış
,
3- Sancaklara gönderilmesi kaidesini kaldırarak saltanat makamınız şehzadelere tahsis etmişlerdi. Osmanlı Devletinde Alaaddin Paşa [4] istisna edildiği halde, üç yüz bu kadar sene zarfında saltanat tahtı pederden büyük evlada intikal etmektedir.

I. Abdülhamid’in şehzadelik zamanında doğmuş olan Dürrüşehvar ismindeki kızı sözü edilen usûl icabınca gizli tutulmuş ve cülusundan sonra da yasağı muhafaza maksadıyla ilan edilmeyip ahretlik hanım denilmiştir. Fakat Sultan II. Mahmud,  Dürrüşehvar Sultan’ın gerçek kız kardeşi olduğunu bildiği için ona göre hürmet etmiş ve 1826 yılında vefatında Valide Sultan türbesine defnettirilmişlerdir.

Şehzadelerin çocuk sahibi olmaları konusundaki yasağın Abdülmecid devrinde eski hüküm ve kuvveti kalmamış, Sultan Abdülaziz’in veliahtlıkları zamanında oğlu Yusuf İzzeddin, aynı şekilde Sultan V. Murad’ın şehzadelikleri zamanında oğlu Selahaddin Efendiler dünyaya gelmişlerdir. Şu kadar ki Saray eskileri nezdinde usûl ve adetlere muhalif her şey gayet menfur görüldüğünden şehzadelerin doğum haberleri gizli tutulmuştur.  Hatta Yusuf İzzeddin Efendi’nin vaktiyle sarayda bucaklarında uzun müddet oda kalfalığı hizmetinde istihdam edildikten ve azat edilip şehre çıktıktan sonra İlmiye ricalinden Ali Satıh Efendizade Kadir Beyefendi ile izdivaç etmiş olan Cemalinur Hanımın Eyüp’te Bostan İskelesinde sahilhanesinde doğduğu işitilmişti.

Sultan Abdülaziz’in 1861 yılında cülusunu müteakip Babıâliye gönderip kıraat olunan hatt-ı hümayunun suretidir :
“Hazret-i Rabb’ül-âlemînın ihâsn-ı ilâhisi olarak yetmiş dört senesi şehr-i safer’ülhayr’ının yirmi birinci cumartesi gecesi[5] bir oğlum dünyaya gelip, ismi Yusuf İzzeddin tesmiye kılınmış olduğundan, müşarun ileyhin ilan-ı velâdetine ibtidar olunsun. Cenab-ı Hak cümleyi teyidât-ı rabbaniyesine mazhar buyura. Âmin. Bihurmeti seyyid’il-mürselîn”

Sultan Abdülaziz,  bu Hatt-ı hümayunla şehzadelerin çocuk sahibi olma yasağını kaldırdığını resmen ilan etmiş oldular ve o tarihten itibaren şehzadelerin dahi gerek zevceleri ve gerek evlatları sarayca resmen tanınıp kendilerine maaşlar ve tayınlar tahsis olundu. [6]

Yusuf İzzeddin’in doğumundan sonra, Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Valide Sultan‘ın büyük Çerkez Göç’ünden İstanbul’a gelmiş, Fatma ve iki aylık bebeğini Saraya almış, torunu Yusuf İzzeddin ile adına “Meyyale” tesmiye olunan bu bebekle birlikte büyümüşlerdir.

Meyyale, büyüyüp güzel bir eğitim aldıktan sonra, Hasan Hilmi Paşa ile evlenmiş ve bu evlilikten üç kızı olmuştu. Bu kızlarından olan torunlarından biri; Hıfzı Topuz, diğer kızından olan torunu da Eski Savunma Bakanlarımızdan Hasan Esat Işık idi. [7]
Hıfzı Topuz, anneannesi Meyyale’nin hayatını anlattığı, aynı adlı bu eserinde , “Sarayda Bir Gizli doğum” başlığı altında şunları yazar:
“O yıllara kadar Osmanlı Sarayı’nda kötü bir gelenek vardı. Şehzadenin tahta çıkmadan önce baba olması yasaktı. Yani şehzadenin karısı gebe kalacak olursa çocuk düşürtülürdü.”

İlk okunduğunda şaşkınlık veren bu uygulamanın,  aslı ve esası yukarıda izah edildiği gibidir. 

 

 

[1] Balıkhane Nazırı A. Rıza Bey, Eski zamanlarda İstanbul hayatı, Kapı yy. İst -2022 sh: 393

[2] Nazım Tektaş, Gün Görmeyen Şehzadeler, İst- Çatı yy 5. Baskı 2010 sh: 188-190

 

[3] Nazım Tektaş, a.g.e sh: 122 / Mustafa Cezar Mufassal Osmanlı Tarihi III. Cilt TTK yy Ank-2011 sh: 1705

[4] Alaaddin Paşa, Osman Gazi’nin büyük oğludur. Osman Gazi vefat edince yerine küçük oğlu Orhan geçmiş, Alaaddin Paşa Veziriazam olmuştur. Osmanlı Devletinin ilk Veziriazamı olarak bilinir.

[5] Miladi 11 Ekim 1857 tarihine tesadüf eden bu doğumu, Abdülaziz ancak tahta cülus ettiği 1861 de duyurmuştur.

[6] Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, a.g.e. sh: 410-411

[7] Hıfız Topuz, Meyyale, Remzi Kitabevi 20. Baskı, Ocak 2000 İst.


BAŞKAN HASAN MUTLU’NUN HAYIRLI OLSUN MESAİSİ

İHTİYAÇ SAHİBİ KIZLARIN ÇEYİZLERİ BELEDİYEDEN

KÂĞITHANE’DE PARKLAR YAZA HAZIRLANIYOR

ÇOCUKLARA SIFIR ATIK BİLİNCİ AŞILANIYOR

ENFİLASYON 17 AYIN ZİRVESİNDE

KANATLAR SOSYAL YARDIMLAŞMA DERNEĞİ HASAN MUTLU’YU ZİYARET ETTİ

FATİH BELEDİYESİ 14. GÖNÜLLÜ TURİZM ELÇİLERİ KAYITLARI BAŞLADI!

ÇATALCA BELEDİYE BAŞKANI ERHAN GÜZEL ÇATALCA ÖĞRENCİLERİNİ TEBRİK ETTİ

ÖĞRENCİLER İÇİN RİSK TEŞKİL EDEN VİNÇ BELEDİYEYİ HAREKETE GEÇİRDİ

BEYOĞLU'NDA ÜCRETSİZ RİNG SEFERLERİ BAŞLADI

“ALİ ALİYEV (EMİNOĞLU)” RESİM SERGİSİ BAKSM’DE

SEDA ÖĞRENCİLERİ LİSELERİ GEZİYOR

11. YEŞİLAY BİSİKLET TURU 5 MAYIS PAZAR GÜNÜ DÜZENLENİYOR

HAYIRSEVERLER CAMİİ’NDEN HAYIRLI OLSUN ZİYARETİ

RUMELİ TÜRKLERİNDEN HAYIRLI OLSUN ZİYARETİ

ŞİŞLİ BELEDİYESİ'NE YEŞİL DESTİNASYONLAR GÜMÜŞ ÖDÜLÜ

KADIN VE ÇOCUKLAR İÇİN İKİ YENİ YÜZME HAVUZU

ETİMOLOJİ ATÖLYESİ’NDE İLK DERS ZİLİ ÇALDI!

PARTİLERDEN BAŞKAN MUTLU’YA HAYIRLI OLSUN ZİYARETİ

1 MAYIS VALİLİK KARARIYLA KAPATILAN ULAŞIM DUYURUSU

İBRAHİM YILDIRIM

SULTAN I. AHMED’İN KOYDUĞU USÛL

İbrahim Yıldırım'ın köşesi

20.05.2022 15:29:00

İstanbul

03.05.2024

  • İMSAK 04:12
  • GÜNEŞ 05:52
  • ÖĞLE 13:06
  • İKİNDİ 16:57
  • AKŞAM 20:10
  • YATSI 21:43
  • Cuma 17.7 ° / 12.2 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cumartesi 17 ° / 12.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Pazar 17 ° / 11.3 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 34 30 1 3 59 93
2.Fenerbahçe 34 28 1 5 58 89
3.Trabzonspor 34 18 12 4 15 58
4.İstanbul Başakşehir 34 15 12 7 7 52
5.Beşiktaş 34 15 13 6 5 51
6.Kasımpaşa 34 14 13 7 -3 49
7.Rizespor 34 14 13 7 -6 49
8.Alanyaspor 34 12 10 12 3 48
9.Sivasspor 34 12 10 12 -4 48
10.Antalyaspor 34 11 11 12 -3 45
11.Adana Demirspor 34 9 11 14 2 41
12.Kayserispor 34 11 13 10 -9 40
13.Samsunspor 34 10 15 9 -7 39
14.Ankaragücü 34 8 12 14 -3 38
15.Fatih Karagümrük 34 9 16 9 -2 36
16.Konyaspor 34 8 14 12 -14 36
17.Gazişehir Gaziantep 34 9 18 7 -15 34
18.Hatayspor 34 7 15 12 -10 33
19.Pendikspor 34 7 18 9 -32 30
20.İstanbulspor 34 4 23 7 -41 16