Günümüzde toplumların ekseriyeti tarafından en meşru yönetim biçimi olarak kabul edilen demokrasi kavramı hala değişik şekillerde tanımlanmakta ve tanımı konusunda hala bir konsensüs sağlanmış değil…
Peki neden? ve demokrasi gerçekte neyi ifade etmektedir?
Öncelikle şunu belirtelim demokratik bir yönetimde; her vatandaş, devlet dahil hiç kimsenin ondan alamayacağı ve dokunamayacağı, bazı temel haklara sahiptir. Bu haklar, uluslararası hukukun garantisi altındadır. Her vatandaş dilediği dine dilediği gibi inanmak ve dilediği gibi düşünmek ve düşündüklerini ifade etme veya ifade etmeme haklarına sahiptir. Yani demokrasilerde din ve vicdan hürriyeti olduğu gibi, düşünce ve ifade özgürlüğü de vardır.
İnsanlar siyasi liderleri ve temsilcilerini eleştirmekte özgürdürler
Demokrasilerde insanlar siyasi liderleri ve temsilcilerini eleştirmekte özgürdürler. Basın ve ifade özgürlüğü vardır. Medya organları ve vatandaşlar seçilmişlerin ülkeyi nasıl yönettiklerini diledikleri gibi gözlemek ve eleştirme özgürlüğüne sahiptirler.
Her türlü siyasi görüşü ve devlet işlerini değişik açılardan yorumlayan değişik, alternatif kitle iletişim araçları mevcuttur. İnsanlar her türlü siyasi parti, dernek ve sivil toplum kuruluşunun yanı sıra diledikleri sendikalara da üye olmakta serbesttirler.
Vatandaşlar ülkede diledikleri yere göç etmekte ve yaşamlarını organize etmekte özgürdürler. Diledikleri zaman diledikleri yerlerde toplanarak diledikleri konularda görüş ve düşüncelerini açıklayabilir ve hükümetin beğenmedikleri her türlü politika ve kararlarını eleştirebilir ve protesto edebilirler. Ancak herkes bu haklarını barışçı yollarla, özgür ve demokratik yasalar çerçevesinde ve başkalarının hak ve hukuklarına saygı çerçevesinde kullanabilir. Bu hakları şiddete başvurarak kullanmak demokrasi ile bağdaşmaz.
Demokrasilerde bütün vatandaşların temel hakları devletin ve hiç bir otoritenin geri alamayacağı şekilde güvence altına alınmıştır. Bu haklar uluslararası hukuk tarafından teminat altına alınmıştır.
Demokrasilerde, vatandaşların haklarını koruyan, düzeni sağlayan ve hükümetin gücünü sınırlayan hukukun üstünlüğü mevcuttur. Tüm vatandaşlar kanun önünde eşittir. Hiç kimseye dil, din, ırk veya etnik grubundan dolayı ayırımcılık uygulanamaz.
Her türlü ayırımcılık yasalarla yasaklanmıştır. Yine hiç kimseye eleştiri veya tenkitlerinden dolayı saldırı veya şiddet uygulanamaz. Adalet, herkes için adalettir ve öyle olmalıdır. İktidar mensupları ve yakınlarına yönelik en küçük bir eleştiri en ağır şekilde cezalandırılıp, diğer siyasilere yönelik en ağır saldırı ve şiddette dahi gereği yapılmıyorsa bu asla normal kabul edilebilir bir durum değildir. İktidar, kendisi ve yandaşlarından önce muhalefetin hak ve hukukunu korumalıdır.
Demokrasilerde hiç kimse hukukun üstünde değildir
Demokrasilerde hiç kimse, kral veya devlet başkanı olsa dahi hukukun üstünde değildir. Bilakis herkes yasalar önünde eşittir. Yasalar ve mahkemeler tarafsız, adil ve tutarlı bir şekilde hükümetin diğer kurumlarından bağımsız olarak çalışmalıdırlar.
Sebebi her ne olursa olsun her türlü işkence, baskı, zalimane ve insanlık dışı muamele kesinlikle yasaktır. Hukukun üstünlüğü hükümetin gücünün ve her şeyin üstündedir. Hiçbir hükümet ve yetkilisi bu sınırları ihlal edemez.
Hiçbir devlet yetkilisi, bakan ve hiçbir siyasi parti temsilcisi bir hakime veya mahkeme heyetine nasıl davranacağı, nasıl karar vereceği konusunda talimat veremez veya istekte bulunamaz.
Hiçbir devlet yetkilisi veya kamu görevlisi yetkilerini kendisini, aile üyelerini veya istediği kişileri zenginleştirmek için
kullanamaz.
Demokrasinin işleyebilmesi için vatandaşların sadece siyasal haklarını yerine getirmesi yetmez. Vatandaşların aynı zamanda demokrasinin kural ve prensiplerine uyması ve bu kural ve prensiplerin işleyip işlemediğini kontrol etmesi de gerekmektedir.
İnsanların yasalara saygı göstermesi ve her türlü şiddeti reddetmesi de demokrasinin gereğidir. İnsanların hükümetin kararlarını sorgulaması ve hükümetin keyfi uygulamalarını reddetmesi demokrasinin gereğidir. Kendi görüşlerimizi ifade etme özgürlüğüne sahip olduğumuzda başkalarının da görüşlerine saygı gösterme zorunluluğu demokrasinin kendi içerisinde tutarlılığını göstermektedir.
Buna karşın demokrasi herkesin dilediği her şeyi elde edebildiği sistem anlamına da gelmemektedir. Demokrasi ancak uyum içerisinde herkesin dilediği her şeyi toplumun diğer kesimlerinin çıkarlarıyla örtüştüğü ve yasalar çerçevesinde kimsenin haklarını ihlal etmediği sürece elde edebileceği sistemdir.
Kalın sağlıcakla