Okul ortamlarında sıkça karışılan durumlardan birisi de akran zorbalığıdır. Okulda akran grubu içerisinde, fiziksel, duygusal olarak zarar veren bir davranış biçimidir. Zorbalık yapan kişi, karşısındakini sindirip üzerinde egemenlik kurmaya çalışır. Tehdit etme, korkutma, dışlama, manipüle etme, gibi davranışlar duygusal zorbalıktır. Zorbalık yapan çocukların davranışlarının altında birçok mesaj olabilir. Dikkat çekme, liderlik vasıflarına sahip olma isteği, kişiliğini bulamamış olma, aile içi çatışma, kıskançlık gibi durumlardan kaynaklanabilir. İlgisiz, sevgisiz aile ortamında büyüyen çocukların yaşadığı eksikliklerin dışa vurumu diyebiliriz. İhmal edilen ya da şiddet gören çocuk fark edilmek istediği için zorbalık davranışı sergileyebilir. Bazı çocuklarda başarısızlığının üstünü bu şekilde örtmeyi amaçlar.
İzledikleri bazı dizi ve çizgi filmlerin içeriklerinde, olumsuz örnek teşkil eden davranışlarda çocuklarımıza yansımaktadır. Dizilerdeki film kahramanlarının hayatlarını taklit ettikleri, hayranlığın ötesine geçmektedir. Kullandıkları kelimeler, argolar ağızlarına yerleşiyor ve sıradanlaşıyor. Aynı şekilde bilgisayar oyunları da dizilerden farksız değiller. Oyunlarda vurma, kırma, öldürme, küfür son hız ilerlerken, çocuklarımızın beyinlerinde yer ediyorlar. Ticari gözle bakılan bu televizyon dizilerinin ve bilgisayar oyunlarının çocuklarımıza verdiği zararı çıplak gözle görmekteyiz.
Neredeyse her okulda ve yaşta gördüğümüz akran zorbalığını oluruna bırakılmasına izin vermemeliyiz. Burada en önemli görev anne ve babalara düşüyor. Gözbebeğimiz çocuklarımızla bolca zaman geçirmeliyiz. Onları dinlemeli yargılamamalı, eleştirmemeliyiz. Sizlerle yaptıkları sohbetlerde anlattığı konuları dikkatle dinlemeliyiz. Orada vermek istediği mesajlar olabilir ya da onun sorun olarak görmediği olayı siz fark edebilirsiniz. Beraberce yapacağınız etkinlikler mutlaka olsun. Sinema, tiyatro, spor aktivitelerini birlikte yapmaya çalışın. Evde ailecek oyunlar oynayın. Öğretmenleri ile iletim içinde kalın. Sık sık okula gidip durumunu öğrenin. Bu yollarla çocuğumuzun karşılaşabileceği zorbalığı en basit şekle indirgeyebiliriz.
Zorbalıkla karşılaşan çocuğunuz bunu sizinle paylaşabilmeli, rahatlıkla konuşabilmeli. Okulda yaşadığını anlattığında ona duygusal destek olmalısınız. Kendini suçlu hissetmemeli. Yaşadığı durum onda güvensizlik yaratmasına izin verilmemeli. Mutlaka okul ile iletişime geçilmeli, okulda müdür ve rehberlik öğretmenlerinizden yardım almalı, durum gözlenmeli, ciddiye alınmalı, gerekirse uzmanlar tarafından destek sağlanmalı. Zorbalık yapan kişilerle etkileşim haline girmemeli, tahriklere kapılmamalı. Bu konuda en büyük iş yine aileye düşüyor.
Zorbalık yapan çocuğu da kazanmak elbette çok mühim. Bunun için aile- okul arasında kurulacak diyalog önem teşkil ediyor . Zorbalık yapan çocuğun ebeveynleri, çocuklarının neden zorbalık yaptığını anlamaya çalışmalı, anlayışla yaklaşılmalı. Akran zorbalığı yapan çocuğa fiziksel ceza verilmemeli. Zorbalık davranışları yerine hangi davranışları yapabileceği anlatılmalı. Olumsuz davranışlarını değiştirebileceği konusun da çocuklarına güvendiklerini belirtmeliler. Okuldaki rehber öğretmenden destek alınacağı gibi gerekiyorsa çocuk psikoloğundan da yardım almalılar.
Çocuklarımız hızlı büyüyor ve gelişiyorlar. Onların her yaşta sevgi, ilgi ve güvene ihtiyaçları var. Bir daha çocuklarımız bu yaşlarda olmayacak. Bir gün öncesini, tekrar yaşayamıyoruz. Ama her anı onlarla dolu dolu yaşarsak, her an önceki günlerinden güzel olur. Geleceğimizi emanet edeceğimiz çocuklarımıza güzel anılar bırakalım ve gözlerindeki parıldayan ışıklar her daim aydınlığımız olsun.
İstanbul
22.03.2025