Osmanlı Türkçesi’nin yazıldığı kadim yazıların değiştirilmesine ilişkin kanun ile Latin harflerinden mülhem yapılan alfabenin harflerinin şekilleri, büyük, küçük özellikleriyle belirlenmiştir. Aşağıdaki tablolara bakıldığında görülecektir. Bu harflerin hem şekilleri hem de isimleri apaçık gösterilmiştir. Bu tabloya bakıldığında tenkide muhtaç yerleri var mıdır? Elbette vardır. “Ğ” harfine “yumuşak sıfatının verilmesine hiç mi gerek yoktu zira bu harf dışındaki harflerin tamamının adı “sesli” sıfatlılar da hariç,

isimlendirilirken her birine “e” ilave edilerek isimlendirilmiş iken “ğ” ,yumuşaklıkla sıfatlandırılmıştır. Bunun da adı “ğe”olurdu. neden olmadığını bilmiyorum. “ğe “ olurdu çünkü gülmeğe “derken gayet güzel “ğe” telaffuzunu gerçekleştiriyoruz keza “bayrağa” derken “ğa” dediğimiz gibi. Örnek çok.

harfleri  sırayla söylerken ge, ğe … neden söyleyemeyelim de yumuşak sıfatını kullanalım. Ç,Ş,İ,Ö,Ü, harflerine de sıfat takılabilirdi. Sıfatlandırılmalı görüşüne muhalifim. ben, Bundan sonra ümitle “yumuşak” sıfatının bu harften tard edilerek bvağımsız bir “ğe” kalmasından yanayım.

Diğer taraftan , 29 harften oluşan latinze alfabemizin harfleri 21’i sessiz 8’i sesli harf oarak sınıflanmıştır. neden? pek muhtemel ki heyetin arzusudur. Sesli harleri söylerken veya cümlede söylerken ses çıkarıyoruz da sessiz harfleri söylerken susuyor muyuz?  Eşyanın tabiatına muhalif bir durum.

Osmanlı Türkçesinde kullanılan temel harf sayısı 32 adet, Kuran alfabesindeki temel harf sayısı 29adet, Latin alfabesinden mülhem yeni Türk alfabesi de 29 harften müteşekkil.

Ku’rân alfabesindeki harflerin irtibatlarını sağlayan ayrıca “hareke “ isimli, anlamlandırıcılar varken

Osmanlı Türkçesini yazarken harekeler kullanılmaz, harekelerin yerlerine harflerin bazıları kullanılır.

Harfleri “sesli” “sessiz” şeklinde ayırmaktan ziyade “okutan” ,”okunan” şeklinde ayırmak daha anlaşılır bir durumdur. Öğrenci, öğretmenine, sessiz, diyoruz da niçin ses çıkarıyoruz sorusunu sorsa öğrencimiz, eminim, bir cevap yerine ta’zir görecektir, hakkı olmadığı halde.

Buradan hareketle gelelim ilk okuma yazmadaki pürüzlere. Harflerin adı belli şekli belli iken ilk okuma yazma öğretilen öğrencilerin, bahse konu harflerin isimlerinden bihaber “e” yerine “ı” sesi çıkararak harf isimlendirmesi yaptığı gözüküyor.

Bendeniz, ilk okuma yazmayı, okulda öğrenmediğim için bunların bana garip geldiğini düşünmeye çalışıyorum ama bir ilkokul öğretmeni sıfatımla kısa cümleler ezberletme yöntemiyle cümleden kelimeye,  kelimeden heceye, heceden harfe “Tümden gelim “metoduyla bu işi yaptığım için bir de bugünkü gibi değil de doğrudan harfin adının öğretildiği, harften heceye, heceden kelimeye, kelimeden cümleye ”tüme varım” metoduyla öğrenmiş olduğumu bildiğim için serzenişlerimi dile getirmeye çalışıyorum. Umulur ki bir fayda temin eder.

Büyük harfler

A

B

C

Ç

D

E

F

G

Ğ

H

I

İ

J

K

L

M

N

O

Ö

P

R

S

Ş

T

U

Ü

V

Y

Z

Küçük harfler

a

b

c

ç

d

e

f

g

ğ

h

ı

i

j

k

l

m

n

o

ö

p

r

s

ş

t

u

ü

v

y

z

Türk alfabesinde 29 adet harf bulunmaktadır. Bunlardan sekizi sesli(ünü) (A, E, I, İ, O, Ö, U, Ü) geri kalanı ise sessizdir(ünsüz).

Sıra

Harf

 

Harfin Adı

Harfin Kodu

Sıra

Harf

 

Harfin Adı

Harfin Kodu

1

A

a

 

a

Adana

16

M

m

 

me

Muş

2

B

b

 

be

Bolu

17

N

n

 

ne

Niğde

3

C

c

 

ce

Ceyhan

18

O

o

 

o

Ordu

4

Ç

ç

 

çe

Çanakkale

19

Ö

ö

 

ö

Ödemiş

5

D

d

 

de

Denizli

20

P

p

 

pe

Polatlı

6

E

e

 

e

Edirne

21

R

r

 

re

Rize

7

F

f

 

fe

Fatsa

22

S

 

 

se

Sinop

8

G

g

 

ge

Giresun

23

Ş

ş

 

şe

Şırnak

9

Ğ

ğ

 

yumuşak ge

yumuşak ge

24

T

t

 

te

Tokat

10

H

h

 

he

Hatay

25

U

u

 

u

Uşak

11

I

ı

 

ı

Isparta

26

Ü

ü

 

ü

Ünye

12

İ

i

 

i

İzmir

27

V

v

 

ve

Van

13

J

j

 

je

jandarma

28

Y

y

 

ye

Yozgat

14

K

k

 

ke

Kars

29

Z

z

 

ze

Zonguldak

15

L

l

 

le

Lüleburgaz

           

 

                             

ünlülerin (seslilerin)nitelikleri aşağıdaki çizelgede toplu olarak gösterilmiştir:

ünlü harfler

düz

yuvarlak

geniş

dar

geniş

dar

kalın

a

ı

o

u

ince

e

i

ö

ü

 

Sayıların resmi olan rakamları, seslerin resmi olan harfleri öğrenci ezbere şaşırmadan söyleyene kadar aradan birinin gösterilmesi halinde ismini de öğrenene kadar öğrenciye okuma ve yazma öğretmeye çalışmanın işkence olacağına kaniyim. Bu yüzden harfin kanunî adı neyse oradan başlayarak öğretmenin faydasına inanıyorum.

İlk okuma yazmanın eğlenceli bir duruş ve davranışa dönüşümü sağlanmadıkça zavallı çocuklar işkenceye tabi tutulmuş olacaklardır.

MEB’in ilgili birimlerinin ilk okuma ve yazma öğretiminin usul, esas vetekniklerini gözden geçirmeleri gerekir. Bu çalışmaları yaparken kıdemli mütemayiz hatta emekli mütemayiz öğretmen görüşlerine de müracaat etmelidirler.

Sezar, bir mevzuu izah ederken sarf ettiği bir kelime için bürokratlarından biri, haşmetmeab bu kelime Rumca değil deyince Sezar da “Ben söyleyince Rumca olur. “Demiş. Temelli ve kalıcılığı sürekliliği matlub olan konulardaki neticeler Sezar’a benzememelidir.


ŞAKİR ALBAYRAK

İLK OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİNE DAİR DÜŞÜNCELER

Şakir Albayrak köşesi

8.03.2022 12:28:00

İstanbul

29.04.2025

  • İMSAK 04:20
  • GÜNEŞ 05:58
  • ÖĞLE 13:06
  • İKİNDİ 16:56
  • AKŞAM 20:05
  • YATSI 21:36
  • Salı 13.7 ° / 8.5 ° false
  • Çarşamba 15.1 ° / 9.2 ° false
  • Perşembe 14.4 ° / 10.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 31 25 1 5 48 80
2.Fenerbahçe 31 23 2 6 49 75
3.Samsunspor 32 16 10 6 9 54
4.Beşiktaş 31 14 7 10 16 52
5.Eyüpspor 32 14 10 8 11 50
6.İstanbul Başakşehir 31 14 11 6 7 48
7.Trabzonspor 31 12 10 9 13 45
8.Göztepe 31 11 10 10 12 43
9.Konyaspor 32 12 13 7 -3 43
10.Kasımpaşa 31 10 9 12 -2 42
11.Gazişehir Gaziantep 31 12 13 6 -2 42
12.Kayserispor 31 10 11 10 -10 40
13.Antalyaspor 31 11 13 7 -21 40
14.Rizespor 31 11 16 4 -14 37
15.Sivasspor 32 9 16 7 -10 34
16.Alanyaspor 31 9 15 7 -11 34
17.Bodrum FK 32 9 16 7 -13 34
18.Hatayspor 31 4 20 7 -29 19
19.Adana Demirspor 31 2 25 4 -50