Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından “Tarımda Kullanılan Zehirler Hakkında Gerçekler ve Rakamlar: Pestisit Atlası” adında bir içerik hazırladı.
Pestisit, ekinlere ve bitkilere zarar verme potansiyeli bulunan haşereleri, böcekleri ve yabani otları engellemek için kullanılan bir kimyasal olarak tanımlanıyor. Tarımda kullanılan pestisitlerin izlerine meyvelerde, sebzelerde, balda ve parkalardaki otlarda rastlandığı biliniyor. Pestisit Atlası’ndaki verilere göre Dünya çapında 4milyon ton pestisit kullanılıyor. Pestisit küresel pazarının yaklaşık 131 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip olduğu tahmin ediliyor. Avrupa Birliği’nin tehlikeli pestisitlerin kullanımını yasakladığını fakat üretiminin ve ihracatının serbest olduğu dikkat çekiyor. 2013 ve 2014 yılında Türkiye’de yapılan araştırmalara göre gıda örneklerinin %85’inde birden fazla pestisit kalıntısına rastlanıldı.
PESTİSİT PARKİNSONU VE LÖSEMİYİ ARTTIRIYOR
Dünya’da yılda 385 milyon kişi pestisit zehirlenmesi yaşadığı Pestisit Atlası’nda yer alıyor. Pestisit zehirlenmesi yaşayan kişilerde yorgunluk, halsizlik, bitkinlik gibi belirtiler olmasıyla birlikte mide bulantısı kusma ve ishal gibi belirtilerde görülebiliyor. Ağır seyreden vakalarda ise kalp, akciğer ya da böbrek iflası da görülebiliyor. Pestisit Atlası’na göre her yıl yaklaşık 11 bin kişi hayatını kaybettiğini vurguluyor. Bilimsel çalışmalarda Parkinson, lösemi, tip2 diyabet, astım, alerji ve hormon bozukluklarının artmasında pestisitin önemli bir faktör olduğu söyleniyor.
1000 KM UZAKLARA GİDEBİLİYOR
Pestisitler hava yoluyla çok uzaklara taşınabildiği Pestisit Atlası’nda açıkça belirtiliyor. Bu taşınmanın sebebiyle insan sağlığına zararının yanında biyoçeşitliliği bozulduğu da açıkça ifade ediliyor. Pestisit Atlası’nda toprak ekosisteminin de zarar gördüğünü söylemekle beraber Dünya’daki tarım arazilerinin yaklaşık üçte ikisinin pestisitle kirlenmiş olduğuna değiniyor. Avrupa’daki 317 tarım arazisinde yapılan testlere göre bu arazilerin %80’inde pestisit kalıntısı bulunduğu da söyleniyor.
İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLERDE PESTİSİT ÇIKIYOR
Türkiye tarımında neonikotinoidlerin yoğun şekilde kullanıldığını söyleyen Pestisit Atlası, neonikotinoid grubunun içinde 7 adet pestisit olduğunu vurguluyor. 2018 yılında bakanlık ile görüşmeler sonrasında 3 adet pestisinin kullanımına büyük sınırlamalar konulduğu biliniyordu fakat 2019 yılında yapılan araştırmalarda gıda ürünlerinde bu pestisitlerin kalıntılarına rastlanılıyor.
2021 yılında çıkarılan son pestisit yönetmeliğinde hormonal sistem bozucu tiaklopridin adındaki pestisitin hala tarımsal ürünlerde kullanılmasına izin verildiği Pestisit Atlası’nda yer alıyor. Türkiye’de 2020 yılında 50 ile 60 bin ton pestisit kullanıldığı söyleniyor. Pestisit Atlası’na göre kullanılan pestisit miktarının yarısı Adana, Mersin, Manisa, Aydın, Bursa, İzmir ve Antalya da olduğu tespit edildiği ifade ediliyor.
DOĞRUSUNU YAPAN ÜLKELER DE VAR
1 Ocak 2021’den itibaren pestisit olan “glisofat” içeren bütün ürünleri Lüksemburg yasakladı. Ülkede ayrıca üzüm üretiminde kullanılan “insektisit” türlerinin kullanımına aşamalı olarak son vermek için çabalıyor. Pestisit kullanımında en çok düşüş Danimarka’ da olduğunu Pestisit Atlası söylüyor. Danimarka 1982’den itibaren pestisit vergisi uyguluyor ve vergiden elde edilen geliri de tarım sektörü için kullanıyor.
