Duruşma, Hollanda'nın Lahey kentindeki Barış Sarayı'nda yerel saatle 10:00'da başladı. Güney Afrika, İsrail'in Gazze'deki tüm askeri operasyonlarının derhal askıya alınması için ihtiyati tedbir kararı talep ediyor. Yüksek Mahkeme, öncelikli olarak bu talebi ele alacak.
İsrail, Cuma günü yapılacak duruşmada hakkındaki suçlamalara ilişkin sözlü savunma yapacak. Sözlü oturumlar, İsrail'in talebi üzerine birer saat uzatılarak bugün ve yarın 10:00 - 13:00 saatleri arasında gerçekleşecek ve Uluslararası Adalet Divanı'nın internet sitesinden canlı olarak izlenebilecek.
Güney Afrika tarafından 29 Aralık'ta açılan davada, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki eylemlerinin soykırım niteliğinde olduğu vurgulanmıştı. Dava dilekçesinde, İsrail'in "Gazze'deki Filistinlileri daha geniş bir ulusal, ırksal ve etnik grubun parçası olarak yok etmeye yönelik özel bir niyeti" olduğu savunuldu.Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail hükümetinin Gazze'deki uygulamalarını kendi ülkesindeki "apartheid (ırk ayrımcılığı) rejimiyle" kıyaslıyor. Cyril Ramaphosa yönetimi, dava konusunda Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi'nden doğan yükümlülüğe dayanarak inisiyatif aldı.Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler ‘in en üst yargı organı olarak bilinir ve bireysel suçlar yerine devletlerarasındaki ihtilafları ele alır. İsrail, Güney Afrika'nın iddialarına sert bir dille karşı çıkarken, duruşmaların sonuçları merakla bekleniyor.
BM SÖZLEŞMESİ SOYKIRIMI NASIL TANIMLIYOR?
BM Sözleşmesi, yani Birleşmiş Milletler Sözleşmesi, soykırımı net bir şekilde tanımlayan önemli bir hukuki belgedir. Soykırım, BM Sözleşmesi'nin 2. maddesinde aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
"Soykırım, belirli bir ulusal, etnik, ırksal veya dini grubun mensuplarına karşı, bu grupları tamamen veya kısmen ortadan kaldırmak amacıyla işlenen aşağıdaki eylemlerden biri veya birkaçını içeren kasten işlenen bir suçtur:
a) Grubun üyelerine karşı öldürme.
b) Grubun üyelerine ciddi bedensel veya zihinsel zarar verme.
c) Grubun yaşam koşullarını kasten kötüleme.
d) Grubun üyelerine yönelik bireyler arası geçişken olmayanların doğmasını önleme.
e) Grubu zorla başka bir gruba nakletme."
Bu tanım, soykırımın belirli bir gruba karşı kasıtlı olarak uygulanan şiddet eylemleri sonucunda o gruba ait bir kısmın veya tamamının fiziksel veya zihinsel olarak ortadan kaldırılmasını içerir. Soykırım, bu eylemlerin kasıtlı bir plan veya politika doğrultusunda gerçekleştirilmesi durumunda söz konusu olur. Bu tanım, soykırımın ciddi bir insanlık suçu olduğunu ve uluslararası toplum tarafından cezalandırılması gerektiğini vurgular.
ULUSLARARASI ADALET DİVANI NEDİR?
Uluslararası Adalet Divanı (International Court of Justice - ICJ), Birleşmiş Milletler ‘in ana yargı organıdır ve Lahey, Hollanda'da bulunmaktadır. ICJ, devletlerarasında hukuki anlaşmazlıkları çözmek ve hukuki danışmanlık sağlamak amacıyla kurulmuştur. Bu mahkeme, Birleşmiş Milletler ‘in alt organlarından biridir.
ICJ'nin temel görevleri şunlardır:
1. Devletler Arasındaki Anlaşmazlıkların Çözümü: Uluslararası Adalet Divanı, devletlerarasındaki hukuki anlaşmazlıklara ilişkin davalara bakar. Bu anlaşmazlıklar genellikle devletlerarasındaki sınırlar, su kullanımı, diplomatik ilişkiler, uluslararası hukuk ihlalleri gibi konuları kapsar.
2. Hukuki Danışmanlık: Birleşmiş Milletler ve özel kuruluşlar, ICJ'den hukuki danışmanlık alabilir. Divan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Güvenlik Konseyi ve diğer BM organlarına hukuki konularda tavsiyelerde bulunabilir.
ICJ, devletlerarasındaki davalara karar verirken genellikle tarafların gönüllü olarak mahkemeye başvurmasını ister. Ancak bazı durumlarda, taraflar mahkemenin yetkisini kabul etmese bile, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından ICJ'ye başvurulabilir.
Uluslararası Adalet Divanı'nın kararları bağlayıcıdır, ancak uygulama konusunda devletlerin işbirliği ve uyum göstermesi gereklidir. Mahkeme, uluslararası hukuka uygunluğu değerlendirir ve çeşitli ülkelerden seçilen yargıçlardan oluşur.
Editör: Burak İNCEOĞLU
