Editör: Cihan Serdar Aktaş

Proje kapsamında milli sporcu ve serbest dalış dünya rekortmeni Şahika Ercümen eşliğinde 300 ıstakoz Çanakkale Boğazı’nda doğal ortamlarıyla buluşturuldu.

Türkiye’nin balık ve deniz ürünleri uzmanı Dardanel ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi, geçen yıl denizleri ve sualtındaki canlı popülasyonunu korumak, ülkemizde azalan balıkçılık kaynaklarına dikkat çekmek için bir işbirliğine imza attı. Bu bakış açısıyla ıstakoz popülasyonunu artırmak için hayata geçirilen “İyilik Yap, Denize At” projesi ikinci yılına ulaştı. Azalan kaynakların akuakültür yolu ile desteklenebileceğinin vurgulandığı projeye bu sene serbest dalış dünya rekortmeni Şahika Ercümen de dahil oldu. Proje kapsamında, Çanakkale Boğazı’nda gerçekleştirilen organizasyonla 300 ıstakoz, projeye destek veren milli sporcu Ercümen eşliğinde doğaya salındı.  

ÇOMÜ tarafından yetiştirilen ıstakozlar, Gelibolu’daki Dardanel Midye Çiftliği’nin altına salındı. Kendisi de bir Çanakkaleli olan Şahika Ercümen’in ıstakozların salınması sırasında dalış yaparak aktif rol aldığı etkinlik, Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu’nun katılımlarıyla gerçekleşti. 

Önen, “Denizlerimizin sürdürülebilirliğini sağlamak için somut adımlar atıyoruz”

Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı Niyazi Önen, ÇOMÜ işbirliği ile hayata geçirdikleri proje ile ilgili olarak; “Türkiye’nin balık ve deniz ürünleri üreticisi olarak denizlerimizin geleceğine sahip çıkıyoruz.  Hepimiz için hayati önem taşıyan bu ekosistemin devamlılığı adına olası riskleri azaltmak için somut adımlar atıyoruz.  Geçmişte Çanakkale Boğazı’nda bolca bulunan ancak günümüzde sayıları giderek azalan ıstakozların popülasyonunun kademeli olarak artışını ve sürdürülebilirliğini sağlamak hedefiyle yola çıktık.  Projemizi, ülkemizin bu alanda akademik olarak önde gelen kurumu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi ile hayata geçirdik. Bu yıl kendisi de Çanakkaleli olan, dünya serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen bize destek oluyor ve 300 ıstakozu denizle buluşturuyoruz. Sevgili Şahika Ercümen’in de desteğiyle deniz ekosistemini korumaya ve sürdürülebilirliğe daha fazla dikkat çekebileceğimize inanıyor ve katkıları için kendisine teşekkür ediyoruz” dedi. 

Bu sene yine ıstakozların daha kontrollü ve güvenli alan oluşturacağı düşüncesi ile Dardanel Midye Çiftliği’nin altına salınarak büyümelerinin sağlanacağını söyleyen Önen, şunları ekledi: “Istakozların büyümesi için uygun derinlik ve dip yapısına sahip bu çiftliği 2020 yılında kurduk. Türkiye’de ilk kez kullanılan Batea üretim teknolojisiyle midye yetiştiriyoruz. Mevcut olan 20 adet Batea'nın önümüzdeki yılın ikinci çeyreğine kadar 30 adete çıkartarak yıllık 3 bin tonluk üretim kapasitesine ulaşmayı hedefliyoruz. Midye çiftlikleri aynı zamanda ıstakozların doğal ortamda hayatta kalmalarını destekleyecek uygun ortamı sağlıyorlar. Buranın avcılığa kapalı olması ıstakozlar için uygun yaşam alanı sağlıyor. Dardanel olarak doğayla dost faaliyetlerimizin yanında 1984’ten bu yana proje ve yatırımlarımızla şehrimize de katma değer sağlamak için çalışıyoruz. Sürdürülebilirlik bakış açısıyla eğitimden kültür-sanata, spordan sosyal sorumluluk yatırımlarına kadar birçok farklı alanda değer yaratan çalışmalarımızı görmeye devam edeceksiniz.”

Erenoğlu, “Deniz ekosisteminin korunmasına yönelik önemli bir adım”

“İyilik Yap, Denize At” etkinliğine katılmaktan büyük mutluluk duyduklarını belirten Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, şöyle devam etti: “Bu etkinlik, deniz ekosisteminin korunmasına yönelik önemli bir adımdır. Dünyamızın önemli su yollarından biri olan Çanakkale Boğazı, deniz canlıları için önemli bir yaşam alanıdır. Bu etkinlik, denizlerimizi korumak ve gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için önemli bir fırsattır. Dünyaca ünlü sporcu Şahika Ercümen'in bu etkinlikte yer almasından büyük mutluluk duyuyoruz. Şahika Ercümen, hem sportif başarılarıyla hem de çevre duyarlılığıyla örnek bir sporcudur. Kendisinin de eşlik edeceği bu etkinlikte, Çanakkale Boğazı'na yüzlerce ıstakoz salınacak. Bu sayede, Boğaz'ın biyolojik çeşitliliğinin korunmasına ve deniz ekosisteminin iyileştirilmesine katkı sağlanacaktır.” 

Ercümen, “‘Sualtındaki yaşama sahip çıkan bu değerli projenin parçası olduğum için mutluyum”

Dalışlarında sadece rekorlara değil, kendi derinliklerine de daldığını ve hepsinin yeni bir keşif olduğunu ifade eden Milli sporcu ve serbest dalış dünya rekortmeni Şahika Ercümen, “Bugün yine farklı bir keşif için, Dardanel ve ÇOMÜ işbirliği ile hayata geçen ‘İyilik Yap, Denize At’ projesi için bir araya geldik. Ekolojik dengeyi sağlayan ve pek çok açıdan doğal kaynağımız olan denizlerin geleceği için bizim atacağımız her olumlu adım çok değerli. Denizler, tıpkı bugün doğayla buluşturduğumuz 300 ıstakoz gibi milyonlarca canlı türüne ev sahipliği yapıyor. Bu yıl denizle buluşturacağımız ıstakozların bazıları ise geçen yıl salınanların kardeşleri. Sadece bunu düşünmek bile bir mutluluk kaynağı. Şu an burada bulunma amacımız olan ‘İyilik Yap, Denize At’ gibi projeler o yüzden çok değerli ve her zaman beni heyecanlandırıyor. Bugün burada bu güzel projenin bir parçası olmaktan büyük mutluluk duyuyorum.” dedi.

Yerli ıstakozlar evlerine dönüyor

Deniz kaynaklarının korunması ve denizlerde sürdürülebilirliğinin sağlanması hedefiyle yola çıkılan projede, Avrupa ıstakozu olarak bilinen ve geçmişte Çanakkale Boğazı’nda bolca bulunan yerli ıstakoz türü Homarus Gammarus’un popülasyonunu artırmak için bir çalışma yürütülüyor. Çalışmada, bu ıstakoz türünün yetiştiricilik yoluyla üretilip doğal ortamına bırakıldığı ve doğadaki ıstakoz popülasyonunun sürdürülebilir şekilde desteklendiği Avrupa’da gerçekleştirilen başarılı modeller örnek alındı. ÇOMÜ Dardanos Yerleşkesi’ndeki Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi’ne ait Deniz Canlıları Araştırma-Uygulama Merkezi’nde, Prof. Dr. Umur Önal öncülüğünde bir ekip, özel havuzlarda larval aşamadan itibaren yüzlerce ıstakoz yetiştirdi. Geçen yıl da 300 olmak üzere iki sene içerisinde 600 ıstakozun doğal ortamla buluşması sağlandı. 

Istakozların yaşamları Dardanel koruması altında

Uzun vadeli olarak planlanan “İyilik Yap, Denize At” projesi ile önümüzdeki yıllarda daha fazla ıstakozun denize salınması planlanıyor. Aynı zamanda Dardanel Midye Çiftliği altında oluşturulan resiflerin katkısıyla da ıstakozların doğada hayatta kalma oranlarının yükseltilmesi hedefleniyor. Böylece ıstakozlar, Dardanel Midye Çiftliği’ndeki yuvalarında Dardanel koruması altında avcılık baskısına maruz kalmadan yaşamlarını sürdürebilecek.