13 - HER DÖNEMİN TARTIŞMASIZ KRİZİ EKONOMİ
Tarih: 14.01.2022 10:30

13 - HER DÖNEMİN TARTIŞMASIZ KRİZİ EKONOMİ

Bütün zamanların ve her dönemin tartışmasız krizi ekonomidir.

KRİZLER KAPIYA YANAŞTI

2001 krizi sonrası iktidara gelen AK Parti hükümetinin ilk beş yılda ekonomide yakalanan güven verici hamleler yanlış uygulamarın esiri oldu.

Spekülatif büyüme diye adlandırılan bu dönemde küresel finans piyasalarında sıcak para coşmuş ve faizlerin sıfıra yaklaştığı bir dönem yaşandı. Türk ekonomisi bu dönemde yüksek oranlı faiz vererek finans sektöründen gelen sıcak paranın gelmesiyle döviz bolluğu yaşadı.

Gelen sıcak paranın yanlış yönlendirilmesi ve harcanması sonrası bayram havası esen Türk ekonomisinin yönü kısa sürede çöküşe geçti. 

Dünyada oluşan ekonomik kriz Türkiye’de de kendini göstermeye başladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan oluşan krizin Türkiye’den teğet geçeceğini söyledi. Sayısal olarak güçlü olan hükümet ipleri sıkı tuttu gerçekten 2009 yılı ekonomik krizi Türkiye’den teğet geçti. Fakat bu teğet geçmesi, geçici bir geçişti. Olumsuzluklar devam ediyordu aslında.

Her geçen gün rakamlar büyüyor alım gücü küçülüyordu. Devleti güçlendiren hükümet ekonomi politikası toplumun genelini açlık sınır ve fakirlik sınırı altına itiyordu. 

Kısa süreli istikrar bozulmuş artık önü alınamayan bir bir fiyat artışı, zorla tutulmaya çalışılan bir enflasyon göstergesi vardı. Aslında kriz teğet geçmemiş dönem dönem kendini gösteriyordu. Zaman içinde kriz derin yaralar açacak vatandaş ile birlikte bütçe büyük zarar görecekti.

TEK SEKTÖRLÜ EKONOMİ PROGRAMI

AK Parti hükümeti ilk döneminde gücün tesiri ile yüksek faizli finans sektöründe oluşan ve özelleştirme satışlarından gelen sıcak para ile çok rahat bir nefes almıştı. Fakat 2007 sonrasında daha güçlü geldiği ikinci dönemi bu sıcak paranın yanlış yönlendirilmesi ve ekonomide tek sektörlü ekonomi modeli gelecek sıkıntıların da habercisiydi. 

Başta tarım olmak üzere bir çok sektör sekteye uğrarken inşaat sektörü zirve yaptı. Belki inşaat sektöründe bir çok kalem iş vardı ama toplumun çok az bir kesimi inşaat sektöründen geçimini sağlıyordu. Bu durum toplumun genelini sağlamayan bir ekonomi modelini de ortaya çıkardı. Bir çok sektörde faaliyet gösteren kişi ve kuruluşlar, imkanı elverdiği biçimde bir and kendisini inşaat sektörünün içinde buldu. Hiç bir kriteri olmadan bir kaç daire yapabilecek elinde ermeyesin olanlar inşaat sektöründe baş gösterip ciddi de paralar kazandı. Bu tek sektörlü ekonomi programı da diğer sektörlerde üretimin durmasına sebep oldu. Açılan imarlar verimli toprakları yok etti, özellikle toplumun en çok ihtiyacı olan tarım ve hayvancılık ürünleri yetersiz hale geldi. 

İTHALATA SIFIR, YERLİ ÜRETİME KATMERLİ VERGİ

Özellikle Türkiye’nin olmazsa olmazı tarım ürünlerinde sıfır veya düşük vergi ile yapılan ithalatlar, katmerli vergisi olan yerli üretimin rekoltesini düşürdü. Türkiye ovalarında, hatta kırsalında yetişen, Nohut: Meksika, Arjantin, ABD, Arjantin Soğan: Hollanda, İran Rusya Domates: Rusya, KKTC Romanya, Ukrayna Ayçiçeği: Bulgaristan, Romanya Moldova Kuru Fasulye: Kırgızistan, ABD, Kanada, Peru Buğday: Kırgızistan, ABD, Meksika, Rusya Bezelye: ABD, Rusya,  Kanada, Almanya, Macaristan Elma: Şili, İtalya, Fransa, ABD Patates: Hollanda, Almanya, Fransa, KKTC gibi ülkelerden ithal ediliyor. Bunun yanısıra et ve süt ürünleri, kuru yemiş ve şekerlemelerde ve hayvan yemleri çeşitli ülkelerden ithal edilerek milyarlarca para döviz olarak dışarıya gitti. 

1980’li yıllarda Turgut Özal’ın ANAVATAN hükümetlerinin yaptığı ithal ürünlerle yerli ürünleri kapıştırma bu surette ucuzluk rekabeti ve enflasyonla mücadele hatasına 2010’lu yollar içinde Recep Tayyip Erdoğan’lı AK Parti hükümeti de düştü. Sıfır veya düşük vergi ile yapılan ithal tarım ürünlerine karşı katmerli vergisi olan, mazot, gübre, ilaç gibi pahalı hammaddesi olan yerli tarım ürünleri rekabet edemedi her geçsen gün rekolte düştü üretim yapılamaz hale geldi. Buna birde devletin tarım desteği diye üretimden değilde açıktan verilen nakit destek ve imara açılan inşaat sektörünün sıcak parası doğrudan ülke tarımına hançer vurdu. 

Aynı şekilde yem gibi pahalı hammaddesi olan üretim getirisi az olan hayvancılık da et ve süt ürünlerinde de ithal et ve süt ürünleri piyasaya gelince rekabet gücü kalmayan yerli üreticiye sıkıntı yaşattı ve yok olmasına sebep oldu. 

Diğer ürünlerde aynı kaderi paylaştı, ithal ürünler özellikle Çin ağırlıklı ürünler yerli üretimin önünü kesti.

Gerçekten de ithal ürünler, büyük sanayici, zincir market ve mağazalar vede AVM’ler karşısında denildiği gibi küçük üretici ve perakendeci esnaf can çekişmeye başladı.

BAŞLAYAN DEĞER KAYBI

Birinci AK Parti hükümeti döneminde oluşan olumlu hava, oldukça verimli geçen bir dönem ufukta görünen kara bulutları gizlemesini bildi. 2005 yılında yapılan büyük hamle paradan 6 sıfırın atılması sonrası TL’nin sanal da olsa değer kazanması umutları yeşertmişti. İkinci AK Parti hükümeti dönemi olan 2007 - 2011 arasında da bu olumlu hava toplumda ciddi bir rahatlama getirdi. Kimse bundan sonra bir kriz ortamı düşünemez olmuştu. Dünya üzerinde oluşmaya çalışılan kriz sonrası Başbakan Erdoğan’ın kriz Türkiye’den teğet geçer açıklamaları da bu güveni artırmıştı.

Fakat hiç kimsenin beklemediği bir şekilde ağır adımlarla, usul usul kriz ortamı oluşmaya başladı, değer kayıpları kendini gösteriyordu. 2010 yıllara geldiği zaman 6 sıfır atıldığı zaman 1.250 bandında olan dolar 1.50 bandında görülmeye başladı. Zorlamayla da olsa tek rakamlarda olan enflasyon gerçekte çift rakamlı hanenin kapısını zorlamaya başlıyordu.

2010 yıllarında kamuoyunda yıl sonu dolar 2 TL olur mu? beklentileri artarken youmcularda “Buna sebep veren bir olay yok” gibi iyimser durmaya çalışıyorlardı. 

2011 Seçim yılı olmasına rağmen zorlamayla 1.6 bandında kalan dolar yıl sonuna doğru 2 TL kapısını zorladı.

Artık gelecek zaman içinde ekonominin çivisinin çıkacağı, krizlerin baş göstereceğim, enflasyonun artacağı, değer kaybının oldukça sert yaşanacağının habercisi görünüyordu. 

 

Not; Bu konuda bizimle bilgi belge paylaşmak isteyen dostların vereceği destek için şimdiden teşekkür ederim....

mceylan4262@gmail.com


Anahtar Kelimeler: DÖNEMİN TARTIŞMASIZ KRİZİ EKONOMİ

EKREM İMAMOĞLU PROF. ÖZER’İN TUTUKLANMASINA ÇAĞLAYAN’DAN TEPKİ GÖSTERDİ

OKAN AYSU'DAN BAYRAMAPAŞA TÜRK KIZILAY'I ZİYARET ETTİ

ESMEK’LER KAPILARINI KURSİYERLERİNE AÇIYOR

DİYANET GENÇLİK MERKEZİNDE "GENÇLİK HASBİHAL BULUŞMASI" GERÇEKLEŞTİ

BEYLİKDÜZÜ VE PADERBORN KARDEŞ ŞEHİR OLDU

YÜZDE ALTMIŞ YEDİLİK ARTIŞLA, ÜÇ MİLYAR BÜTÇE OY BİRLİĞİYLE ONAYLANDI.

CUMHURİYET BAYRAMI AYVALIK’TA COŞKUYLA KUTLANDI...

BEYLİKDÜZÜ CUMHURİYET’İN İLANININ 101. YILINI COŞKUYLA KUTLADI

CUMHURİYETİN 100 YILINA TANIK İETT OTOBÜSLERİNDEN NOSTALJİK GEÇİT

BOSTANLISPOR MASA TENİSİ, CUMHURİYET KUPASI'NDA 2 MADALYA ALDI...

CUMHURİYETİN 101. YILI COŞKUYLA KUTLANDI

EYÜPSULTAN’DA MELEK MOSSO’YLA CUMHURİYET COŞKUSU

BAĞIMSIZ TÜRKİYE PARTİSİ BAŞKANI HÜSEYİN BAŞ’TAN DİKKAT ÇEKİCİ 29 EKİM PAYLAŞIMI…

KADIKÖY’DE YÜZ BİNLER CUMHURİYET İÇİN YÜRÜDÜ

CUMHURİYET’İN 101. YIL COŞKUSU YENİKAPI’DA DORUĞA ÇIKTI

CUMHURİYETİN 101’İNCİ YILI EYÜPSULTAN’DA COŞKUYLA KUTLANIYOR

BEYLİKDÜZÜ’NDE CUMHURİYET RESEPSİYONU DÜZENLENDİ

BAYRAMPAŞA SPOR KULÜBÜ, TAEKWONDO’DA ZİRVE BAŞARISIYLA DÜNYA ŞAMPİYONASI’NA KOŞUYOR!

CUMHURİYETİN 101.YILI YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ GAZİOSMANPAŞA HASTANESİN'DE PİYANOYLA KUTLAMALAR YAPILDI

CUMHURİYETİN 101. YILI COŞKUYLA KUTLANIYOR

Video Galeri 1

30 AĞUSTOS
Bayrampaşa Gündem Gazetesi Ordulular Derneğine Plaket taktimi
MİLLET PARTİSİ 11. OLAĞAN KURULTAYI
Evde Kal
DENİZLİ
KORONA
Tüm videolar...

Foto Galeri

SINAV NAYRAMPAŞA
MOZAİK FOLKLOR
KÜLÜPLER İFTAR SOFRASINDA BULUŞTU
BAYRAMPAŞA´DA KASTAMONU RÜZGARI
MHP BAYRAMPAŞA´YA KADINLAR
BAYRAK

İstanbul

31.10.2024

  • İMSAK 06:01
  • GÜNEŞ 07:27
  • ÖĞLE 12:53
  • İKİNDİ 15:41
  • AKŞAM 18:09
  • YATSI 19:29
  • Perşembe 17.5 ° / 13.1 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cuma 18.2 ° / 13.3 ° Güneşli
  • Cuma 18.2 ° / 13.3 ° Güneşli

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 10 9 0 1 20 28
2.Samsunspor 10 7 2 1 10 22
3.Fenerbahçe 9 6 1 2 13 20
4.Beşiktaş 9 6 1 2 11 20
5.Eyüpspor 10 4 2 4 4 16
6.Göztepe 9 4 2 3 5 15
7.İstanbul Başakşehir 9 4 2 3 4 15
8.Sivasspor 10 4 4 2 0 14
9.Trabzonspor 9 2 1 6 1 12
10.Kasımpaşa 10 2 3 5 -4 11
11.Konyaspor 10 3 5 2 -5 11
12.Antalyaspor 10 3 5 2 -8 11
13.Bodrum FK 10 3 6 1 -5 10
14.Rizespor 9 3 5 1 -10 10
15.Gazişehir Gaziantep 9 2 4 3 -2 9
16.Alanyaspor 10 2 5 3 -5 9
17.Kayserispor 9 1 3 5 -6 8
18.Hatayspor 9 0 6 3 -8 3
19.Adana Demirspor 9 0 8 1 -15 1
1.Galatasaray 10 9 0 1 20 28
2.Samsunspor 10 7 2 1 10 22
3.Fenerbahçe 9 6 1 2 13 20
4.Beşiktaş 9 6 1 2 11 20
5.Eyüpspor 10 4 2 4 4 16
6.Göztepe 9 4 2 3 5 15
7.İstanbul Başakşehir 9 4 2 3 4 15
8.Sivasspor 10 4 4 2 0 14
9.Trabzonspor 9 2 1 6 1 12
10.Kasımpaşa 10 2 3 5 -4 11
11.Konyaspor 10 3 5 2 -5 11
12.Antalyaspor 10 3 5 2 -8 11
13.Bodrum FK 10 3 6 1 -5 10
14.Rizespor 9 3 5 1 -10 10
15.Gazişehir Gaziantep 9 2 4 3 -2 9
16.Alanyaspor 10 2 5 3 -5 9
17.Kayserispor 9 1 3 5 -6 8
18.Hatayspor 9 0 6 3 -8 3
19.Adana Demirspor 9 0 8 1 -15 1