Yaşlılık yalnızca biyolojik bir süreç değil sosyal, kültürel ve psikolojik nedenlerden etkilenen bir süreçtir. Yaşlanma olgusu gelişmiş ülkelerde daha belirgin olmasına rağmen gelişmekte olan ülkelerde de yaşlı nüfusu giderek artmaktadır. Nüfus yaşlanması, sosyal ve kültürel olarak toplumun her yönünü etkilemektedir. Dünya nüfusunun yüzde yirmisini 65 yaş üstü bireylerin oluşturacağı, genç ve yaşlı nüfusun eşitleneceği öngörülmektedir. Yaşlı insan nüfusunun hızla artması ve yaşlı sağlığı konularında farkındalık yaratmak maksadıyla “18–24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası” olarak anılmaktadır.
DEMANS NEDİR?
Demans; öğrenme, konuşma, düşünme gibi fonksiyonların bozulması durumudur. Demans kişinin sosyal hayatını büyük bir ölçüde etkilemektedir. Demans sinsi bir şekilde ilerleyen hastalıktır. İlk evresinde yakın zamana karşı unutkanlık başlayabilir. Alzheimer hastalığı demansın en sık nedenidir.
“DEMANS İLERLEYİCİ VE ÖLÜMCÜL BİR HASTALIKTIR”
Demansın önemine vurgu yapan Uzm. Dr. Çakır, ”İnsanlar yaşlandıkça karşılaştıkları hastalıkların sayısında artış gözlemlenmektedir. Bu hastalıklardan biri de Demans hastalığıdır. Demans; ilerleyici ve ölümcül bir hastalıktır. Hafızada meydana gelen bozukluk ve unutkanlık, günlük yaşam aktivitelerinde oluşan gerileme, çeşitli psikiyatrik belirtiler ve davranış bozuklukları görülebilir” dedi.
İlk evrede ortaya çıkan semptomları şu şekilde sıralanabiliriz:
- Kelime oluşturmada güçlük
- Kullandığı kelimeleri tekrarlama
- Planlı günleri ve planları işleri unutma
- Yolları hatırlamakta zorluk
Daha sonraki evrelerde, unutkanlıkta artışlar gözlemlenebilir. Birey, hayatında mutsuz davranışlar sergileyebilir, içine kapanabilir ve iletişiminde azalma meydana gelir.
DEMANSI ÖNLEMEK MÜMKÜN MÜDÜR?
Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Özlem Çakır Demansı önlemek için önerilerde bulundu:
- Okumak, sudoku, kağıt oyunları, satranç, puzzle, kelime oyunları gibi zihni aktif tutacak faaliyetler yapılmalı,
- Sağlıklı beslenmek, iyi uyumak ve bol güneşe maruz kalmak,
- Gıda ve vitamin takviyeleri alınmalı,
- Spor ve egzersiz yapmak,
- Sosyal olmak, sohbet etmek
“YALNIZLIK DEMANSI ARTIRIYOR”
Uzm. Dr. Çakır, “Bu konuda yapılan araştırmalarda, yalnızlık beyin hücrelerini olumsuz yönde etkiliyor diyebiliriz. Yalnızlık, hafıza ve algılamayı olumsuz yönde etkileyerek demansa yer açıp bu hastalığın oluşmasına olanak sağlıyor. İnsanın tek başına olması, hiçbir faaliyette bulunmaması, paylaşmaması, konuşmaması sinir hücreleri arasındaki iletişimi olumsuz etkilemekte ve bozmaktadır. Sosyalleşme, sohbet etme, hayatın içinde olma gibi aktiviteler ise hastalık riskini azaltmaktadır. Yalnız olan insanlarda demans görülme sıklığının daha fazla olduğu gözlemleniyor” diye söyledi.
Ayrıca haftanın önemine vurgu yapan Uzm. Dr. Çakır, “Yaşlılara Saygı Haftası’nın amacını özetleyecek olursak, büyüklerimizin hayatlarının bu zor dönemlerinde, gençler tarafından gösterilecek saygı ve sevgiye ihtiyaç duyduklarının altını çizmek olacaktır. Bu noktada demansın önüne geçebilmek için, sağlıklı bir şekilde yaşlanmak ve yaşlı nüfusu aktif bir şekilde hayatın içerisinde tutmak giderek önem kazanıyor” diyerek sözlerini noktaladı.
Tüm yaşlılarımızın yaşlılara saygı haftasını kutluyor, hayatlarından huzur, mutluluk ve sağlığın eksik olmamasını temenni ediyoruz.
