Editör: Cihan Serdar AKTAŞ
Dünyada 49 ülkeyi ele alan sıralamada, New York'un Beşinci Caddesi, metrekarede yıllık 2 bin dolar kira ile dünyanın en pahalı caddesi olurken, onu Milano'nun Via Montenapoleone Caddesi ve Hong Kong'un Tsim Sha Tsui Caddesi izledi. Metrekarede yıllık 2.500 euroluk kira artışı ile 31’inci sıradan 20’nci sıraya yükselen İstiklal Caddesi ise bir önceki yıla kıyasla yüzde 127 oranındaki kira artışıyla dünyadaki ana alışveriş caddelerini açık ara geride bırakarak bu alanda rekor kırdı.
Uluslararası gayrimenkul danışmanlık şirketi Cushman & Wakefield, dünya genelinde sınıfının zirvesinde yer alan ana konumlardaki kiralara odaklanarak hazırladığı ‘Dünya Geneli Ana Caddeler 2023’ raporunu yayınladı. Rapor, pandemi ile tetiklenen güçlü enflasyonist baskıyla birlikte artan maliyet ve azalan alım gücü nedeniyle perakende sektörünün belirsizliklerle karşı karşıya kalmasına rağmen dünya çapında şaşırtıcı bir dayanıklılık gösterdiğini ortaya koyuyor. Rapor bu kapsamda bir önceki yıl yüzde 5.2’lik büyüme gerçekleştiren dünyanın en büyük 250 perakende şirketinin bu yıl yüzde 8.5'lik bir büyüme kaydettiğini ve lüks markaların yüzde 95'inden fazlasının kâr artışlarını 2023'ün başlarına kadar devam ettirdiğini gösteriyor.
Keyfi tüketim harcamalarının kısıldığı bu dönemde, lüks harcamaların zayıf da olsa büyümeye devam ettiğini ve lüks sektörünün, ‘artan yaşam maliyetlerine karşı daha dayanıklı olması’ nedeniyle şehir merkezlerinde nispeten iyi performans sergilediğini gösteren rapor, birinci sınıf perakende konumlarındaki boşluk oranının düşük kalmayı sürdürdüğünü ve belirli segmentteki kira değerlerinin genel perakende piyasalarına kıyasla fazla etkilenmediğini de ortaya koyuyor.
Pandemiden sonra kiralarda en çok toparlanan yer ABD
Dünya genelindeki 49 ülkeyi ele alan ana caddeler sıralamasında, New York'un Beşinci Caddesi, yıldan yıla kira artışı durağan seyretmesine rağmen metrekarede yıllık 2 bin dolar kira ile dünyanın en pahalı perakende caddesi olarak birinciliğini korudu. Milano'nun Via Montenapoleone Caddesi metrekarede yıllık bin 766 dolar kira ile bir sıra yükselerek ikinci sıraya yerleşti ve üçüncü sıradaki metrekarede yıllık bin 493 dolar kiraya sahip Hong Kong'un Tsim Sha Tsui Caddesi’ni geride bıraktı. Londra'daki New Bond Street ve Paris'teki Avenues des Champs-Élysées sırasıyla metrekarede yıllık bin 462 dolar ve bin 120 dolar ile dördüncü ve beşinci sıradaki yerlerini korudu.
Küresel ana perakende noktalarındaki kiralar, son 12 ayda yerel para birimi cinsinden ortalama yüzde 4.8 artarak bir önceki yıl kaydedilen yüzde 3.7'lik büyümenin üzerine çıktı. Dünya genelinde en yüksek kira artış oranı yüzde 5.3 ile Asya-Pasifik olurken, Amerika kıtası yüzde 5.2, Avrupa ise yüzde 4.2'lik bir artış gösterdi. Raporda ayrıca ABD’nin işlemlerin yüzde 69’unun pandemideki kira seviyelerinin üzerinde gerçekleşmesi nedeniyle dünya genelinde pandemiden sonra en çok toparlanma gösteren yer olduğu belirtildi.
İstiklal Caddesi Avrupa’da da 36’ncı sıraya yükseldi
Sıralamada 2023 yılında metrekarede yıllık 2.500 euroluk kira artışı ile 31’inci sıradan 20’nci sıraya yükselen İstiklal Caddesi ise yüksek enflasyon nedeniyle kiraların bir önceki yıla göre yüzde 127 gibi şaşırtıcı bir oranda artmasıyla dikkat çekerken, dünyadaki diğer ana alışveriş caddelerindeki kira büyüme oranlarını açık ara geride bıraktı. Bu kapsamda İstanbul’u yüzde 33 artış ile Arjantin’deki Calle Florida Caddesi, yüzde 20 ile Milano’daki Via Montenapoleone Caddesi ve yüzde 17 ile Vietnam’daki Dong Khoi Caddesi izlerken, diğer şehirlerin ana caddelerindeki oranlar bu oranların çok altında yer aldı.
Avrupa’daki 57 ana alışveriş caddesi arasındaki kira değeri sıralamasında 2023 yılında 45’inci sıradan 36’ya yükselen İstanbul, bir önceki yıla oranla yüzde 120’lik kira büyümesiyle Avrupa’da en güçlü kirasal büyümenin yaşandığı cadde konumunda. Avrupa’nın diğer şehirlerindeki yıllık değişim oranları ise oldukça sınırlı düzeyde gerçekleşti.
İşte Avrupa, Amerika ve Asya’nın en dikkat çeken caddeleri
Avrupa’nın en pahalı alışveriş lokasyonu, metrekarede yıllık bin 766 dolar ile Milano’daki Via Montenapoleone Caddesi olurken, en ekonomik alışveriş caddesi ise metrekarede yıllık 33 dolarlık kira ile Makedonya’daki Makedonya Caddesi oldu. Avrupa’nın kiralarda en büyük oranda düşüş yaşanan bölgesi ise yüzde 14 ile kiraların metrekarede yıllık 120 dolar olduğu Finlandiya’nın Helsinki şehir merkezi oldu.
Amerika kıtasındaki en pahalı alışveriş lokasyonu, metrekarede 2 bin dolar yıllık kira ile New York’taki 5’inci Cadde olurken, en ekonomik alışveriş lokasyonu metrekarede yıllık 28 dolar ile Argentina’daki Calle Florida Caddesi oldu. Aynı cadde yüzde 33 oran ile bir önceki yıla göre en güçlü kira büyümesi yaşanan lokasyon oldu. Kıtadaki en büyük kira düşüşü ise yüzde 26 ile Chicago’daki North Michigan Bulvarı’nda.
Asya kıtasında ise en pahalı alışveriş lokasyonu Hong Kong’ta metrekarede yıllık 1.493 dolar kira ile Tsim Sha Tsui Caddesi iken, en ekonomik alışveriş lokasyonu Hindistan’da metrekaresi yıllık 22 dolar olan 2.Anna Nagar Caddesi oldu. En güçlü kira büyümesi ise bir önceki yıla göre kira değeri yüzde 60 artan Japonya Osaka’daki Midosuji Caddesi olarak yer aldı. En yüksek kira düşüşü ise yüzde 26 ile SM-Tren İstasyonu bölgesi oldu.
Lüks ve değerli perakende alanları büyümeyi sürdürecek
Raporda lüks perakendeye yön veren global trendler ise ‘sürdürebilirliğin rekabet aracı olarak kullanılması, güvenlik artırıcı yeni kararlar alınması, yatırımların deneyime ağırlık verilerek yapılması, yetenekli kişilerin istihdam edilmesi, uluslararası seyahatlerin artışı ve e-ticaret ile online harcamaların artması’ olarak sıralanıyor.
Avrupalı perakendecilerin ABD'ye doğru genişlediği ve her iki kıtadan yatırımcıların Asya Pasifik'in büyüme beklentilerine ilgisinin sürdüğü bir dönemin yaşandığı belirtilen raporda, yakın gelecekte lüks ve değerli perakende sektörlerinin büyümesinin beklendiği vurgulanıyor. Rapora göre, Japonya gibi bazı pazarlarda varlıklı tüketiciler, daha geleneksel varlık sınıflarındaki zayıf getiriler nedeniyle alternatif bir yatırım aracı olarak lüks tüketim mallarına yöneliyor. Birinci sınıf perakende konumlarında da sıkı bir rekabetin olduğu belirtilen raporda; lüks ve değerli perakende sektörlerinin büyümesi beklenirken, lüks olmayan ancak tüketimi zorunlu da olmayan malları kapsayan perakende sektörlerinin ise düşüş dönemine girmesi öngörülüyor. Bununla birlikte raporda, 2024'e girerken zorlu bir ticaret dönemi devam edecek olsa da sektörün ekonomik ve toplumsal değişimlere uyum sağlayarak zorlukları aşabileceğine dair güven duyulduğunun altı çiziliyor.
