Sultan Abdülaziz’in Başmabeyincisi Hafız Mehmed Anlatıyor :
Abdülaziz’in Paris seyahatinde, o zaman Paris Sefaretinde Ataşemiliter olan Esad Paşa, Paris’ten dönüşünde birlikte İstanbul’a getirilmiş ve Ferik rütbesiyle “Dâr-ı Şûra-yı Askerî Riyaseti” ve daha sonra “Hassa Müşirliği” yle taltif edilerek, hizmet ve liyakati Padişah nezdinde meydana çıkarak, Sadarete getirilmişti. O zamanın eski kurtları, adı geçen gibi ilmen ve aklen mümeyyiz fakat övülmüş-sıfat bir genci çekemeyerek, Sultan Mahmud’un kurenasından Serasker Rıza Paşa’yı ileri sürmüşler ve kendisini padişahın gözünden düşürerek azline muvaffak olmuşlar ve Konya Valiliği ile İstanbul’dan uzaklaştırmışlardır. Adı geçen merhum bir hayli zaman sonra Bahriye Nezaretiyle taltif buyurulmuştu. Ben,  Başmabeyinci olduğum için, merhumun konağı Beşiktaş’ta olmak hasebiyle ekseriya Mabeyne gelir ve genel hallerden bahsederdik. Bir gün adı geçen yine gelerek, bütçenin ilan edildiğinden ve Maliyenin birçok açığı bulunduğundan ve memleketin işleri iyi gitmediğinden pek ziyade masraflar ve borca boğulduğumuz halde lüzumsuz ve gereksiz israflarla gelirlerin zayi edildiğinden, devletin on beş milyon küsur lira faiz vermekte olduğundan bahsetmiş ve âcizi müteessir eylemişti. Bu teessür neticesi her ne olursa olsun diyerek bu ahvali padişaha arz etmeye karar verdim. Ve ertesi gün, zat-ı şahanenin neşeli ve ferah içinde olduğunu görerek içimde olanı arza cesaret eyledim.

Bu maruzatım üzerine padişahın elim teessür içinde öfkelendiğini anladım. Başımı öne eğerek iradelerini bekledim. Zat-ı şahane:

-“Hafız! Sen beni yalan yanlış bir takım şeylerle huzursuz ediyorsun. Seni süründürürüm…” gibi öfkeli sözlerle beni azarladı. Ve sonra:

-“Sen biliyor musun on beş milyon lira ne kadar paradır? Eğer hazine yok der, divan-ı hariciye güzeştesini verecek olursa, biz askerimizi, donanmamızı nereden idare edeceğiz? Düşünmeden anlamadan böyle sözler söylüyorsun. Git, araştır, doğru bir bilgi ver. Yoksa seni berbat ederim…” demesi üzerine huzurdan çıkarak derhal, Esad Paşa’nın saraya gelmesi için özel Yaveri gönderdim. Esad Paşa bir-iki saat sonra gelerek, kendisine:

-“Paşa Hazretleri, Abbas yolcu… “ gibi latife kelimelerle başlayarak : “ Maliyemizin halini arz eyledim. Huzur-ı şahaneden tard edildim!” dedim. Paşa:

-“Korkma! Doğruların yardımcısı Hazret-i Allah’tır, bir şey olmaz. Ben hakikati yazayım. Sual-i şahane vukuunda şak şaka etme. Benim pusulamı takdim et ve burada bulunduğumu arz eyle…” dedi.  Acizleri de huzura çağılmamı beklemeye başladım.

Akşam yemeğinden sonra çağrıldım. Ve meseleyi tahkik edip etmediğim hakkındaki padişah iradesine cevaben:

-“ Esad Paşa bendeniz buradadır. Kullarına bir de pusula verdi “ diyerek pusulayı takdim eyledim. Bunun mütalaasına başlamasıyla beraber, Padişahın yüzünde korkulacak surette bir alamet gördüm. Heyecan ve telaşa düçâr oldum. Padişah:

-“Eyvah! Halimiz pek harap… Çaresizlik içinde kalmışız. Hain Vükelânın gözleri kör olsun.  Hallolunmaz bilmece gibi birkaç yüz satırlı meclis-i has mazbatalarıyla şu veçhile karşılık bulunarak kırk milyon konsolid çıkarılacaktır, denilerek beni aldatmışlar. Bir takım ikbâl- perestlerin tuzak ve ihanetine kapılmışız…” diyerek harem dairesine gitti. Ve bu teessür ile üç gün kadar rahatsız olarak hiç dışarı çıkmadı…

İkinci gün Valide Sultan beni nezdine celp ile:

-“Sen Allah’tan korkmaz mısın? Saltanatın ağır yükünü kaldırmak için ağzında diş kalmadı. Yemekten kesildi. İki gündür limonata ve gevrekle beslenmektedir. Ben Sultan Mahmud haremiyim. Rusyalu Edirne’ye kadar geldi. Fütur getirmedi. Sen niçin evladımı böyle acı sözlerle bezdiriyorsun? Böyle şeyleri Vükelâsı arz eder. Senin vazifen Padişahın iradesini vükelâsına tebliğ ve Vükelânın maruzatını hâkipây-i şahaneye arz etmekten ibarettir. Bir daha bu gibi münasebetsizliklerde bulunma. Yoksa beni karşında görürsün…” gibi sözlerle azarladı.

Merhum Hakan seçkin köşede gizlenmiş olarak, devletin mâli işlerinin görülen sıkışıklığa teessüfler eyledikten sonra Mabeyne geldi ve sâdır olan irade üzerine baş başa kullarını huzura kabul etti. Bir müddet sabit bir halde uzun dikkat nazarlarıyla ve hayret ederek bendelerine hitap ile dedi ki:

-“ Teessüf nazarıyla görülen şu halin bekası, devlet ve millet hakkında gayet vahimdir. Buna acil bir çare ve doğru bir tedbir bulmak gerektir. Bu hallere ve ağır faizler altında Mali gücümüzün çürümesine sebebiyet veren konsolid bazı faizli hisselerin, tedavül alanına konmasına lüzum gösteren Sadrazam Hüseyin Avni Paşa’dır. Mademki onun yüzünden devlet ve millet hey’eti zararlar görmektedir, bunun Sadarette devam ve bekası caiz değildir. Sadaretin afif, müstakim bir zata tevcihi lazımedendir. Bugün Salı ve yarın Çarşamba olmak münasebetiyle Perşembe günü mühr-i hümayunumun Yeni Sadrazama tevdii lazımdır.”

Acizleri bu iradeye uyarak, Babıâliye giderek mühr-i hümayunu geri alıp dönüşte Tersane-i Âmire’ye uğrayarak Bahriye Nazırı Esad Paşa’ya Sadareti müjdeleyerek ve iki gün sonra mühr-i hümayunun kendisine tevdii olunacağını ifade eyledim. Ondan sonra Mabeyne gelerek mühr-i hümayun-i Padişahîye teslim ettim. Perşembe Günü, adı geçen Sadrazamı usulen Mabeyne davet ve câri kaide gereği lazım gelen usulü icradan sonra âlâ-yı vâlâ ile ve bendeleri hatt-ı hümayunu hamil olduğum halde, delâletimle Esad Paşa makamına teşrif etti. [1]

 

[1] “Abdülaziz Niçin İntihar etti “ adlı gayr-ı matbu kitabımızdan .


DEVA PARTİSİ BAYRAMPAŞA ADAYI ALTAN ARTAN RUMELİ TV'DE KONUĞUMUZ OLDU

MİLLİ YOL PARTİSİ BAYRAMPAŞA ADAYI ZEKİ DENİZ RUMELİ TV'DE KONUĞUMUZ OLDU

BENZİN VE MOTORİNE YAPILAN ZAMMIN ARDINDAN LPG'YE DE ZAM GELİYOR

GAZİOSMANPAŞA BELEDİYESİNDEN İFTARA BALIK İKRAMI

İMAMOĞLU: 2027 AVRUPA OYUNLARI İSTANBUL’DA

GECE TERLEMESİNE 5 ETKİLİ ÖNLEM

İLİM YAYMA CEMİYETİ BAYRAMPAŞA BAĞIŞÇILAR İFTARI

SİYASET, BÜROKRAT VE İŞ DÜNYASINI BİRLEŞTİREN İSTAF İFTARI

İBRAHİM KAHRAMA’NIN İFTARI YOĞUN İLGİ GÖRDÜ

AK PARTİ BAYRAMPAŞA DÖNER DAĞITIMINA DEVAM

GOSTİVAR’A “KÜLTÜR EVİ” MÜJDESİ

LÖSEV AİLELERİNDEN SAĞLIK BAKANI’NIN İSTİSMAR AÇIKLAMASINA CEVAP

RUMELİ TV DE KONUĞUMUZ HASAN MUTLU

KKTC CUMHURBAŞKANI TATAR HASTALARI ZİYARET ETTİ.

TÜRKİYE'NİN MİLLİ HAVACILIK MOTORLARI ESKİŞEHİRLİLERLE BULUŞUYOR

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN NEVRUZ MESAJI

İBRAHİM YILDIRIM

MALİYENİN BOZUKLUĞUNU SULTANA ARZ EDELİM

İbrahim Yıldırım'ın köşesi

13.05.2022 10:00:00

İstanbul

29.03.2024

  • İMSAK 05:18
  • GÜNEŞ 06:45
  • ÖĞLE 13:14
  • İKİNDİ 16:45
  • AKŞAM 19:32
  • YATSI 20:54
  • Cuma 18.2 ° / 12.4 ° Güneşli
  • Cumartesi 20.1 ° / 13.9 ° false
  • Pazar 19.4 ° / 13.4 ° Güneşli

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 30 26 1 3 48 81
2.Fenerbahçe 30 25 1 4 54 79
3.Trabzonspor 30 15 11 4 11 49
4.Beşiktaş 30 14 12 4 4 46
5.Kasımpaşa 30 12 11 7 -2 43
6.İstanbul Başakşehir 30 12 12 6 3 42
7.Rizespor 30 12 12 6 -11 42
8.Antalyaspor 30 10 9 11 2 41
9.Adana Demirspor 30 9 9 12 7 39
10.Alanyaspor 30 9 9 12 -4 39
11.Sivasspor 30 9 10 11 -7 38
12.Samsunspor 30 10 14 6 -6 36
13.Kayserispor 30 10 11 9 -7 36
14.Ankaragücü 30 7 11 12 -3 33
15.Hatayspor 30 7 11 12 -4 33
16.Konyaspor 30 7 11 12 -11 33
17.Gazişehir Gaziantep 30 8 15 7 -10 31
18.Fatih Karagümrük 30 7 14 9 -4 30
19.Pendikspor 30 7 15 8 -27 29
20.İstanbulspor 30 3 20 7 -33 13